Veilig zwemmen
Bijgewerkt op: 29 april 2025Het is aan te raden om alleen te zwemmen op officiële aangewezen zwemwaterlocaties omdat de overheid daar de waterkwaliteit en de fysieke veiligheid in de gaten houdt.
Het is aan te raden om alleen te zwemmen op officiële aangewezen zwemwaterlocaties omdat de overheid daar de waterkwaliteit en de fysieke veiligheid in de gaten houdt.
In Nederland wordt op vele verschillende plaatsen gezwommen. Zwemmen in oppervlaktewater brengt altijd risico’s met zich mee, maar deze risico’s kunnen verschillen per locatie.
Er zijn geen meldingen voor deze zwemplek. U kunt er veilig zwemmen.
Tijdens een reguliere waterkwaliteitsmeting kan een overschrijding geconstateerd worden van een of meer van de bacteriologische parameters. In dat geval wordt er direct een extra monster genomen. Dit doen we om te kijken of er daadwerkelijk sprake is van een aanhoudend probleem met de waterkwaliteit of dat het een kortdurende overschrijding betreft (bijvoorbeeld door een heftige regenbui kort voor de bemonstering). Totdat de resultaten van deze extra bemonstering bekend zijn krijgt de zwemlocatie de status ‘nader onderzoek’. Als er bij de extra bemonstering geen overschrijding meer is van een of meer van dezelfde bacteriologische parameters, dan wordt de status weer ‘in orde’. Als er bij de extra bemonstering nog steeds sprake is van een overschrijding van een of meer van dezelfde bacteriologische parameters, dan zal er een waarschuwing, negatief zwemadvies of een zwemverbod worden ingesteld.
Als voor een zwemplek een waarschuwing geldt, wil dat zeggen dat zwemmen op die plek slecht kan zijn voor de gezondheid. U mag er wel zwemmen, u moet zelf beoordelen of er een risico is voor de gezondheid (bijvoorbeeld in het geval van algenbloei).
Op een bord bij de zwemwaterlocatie wordt uitgelegd waarom er een waarschuwing is gegeven. Jonge kinderen en ouderen, die het meest kwetsbaar zijn, kunnen beter een andere zwemplek kiezen.
Op het strand wordt bij een waarschuwing een oranje of gele vlag gehesen.
Bij een negatief zwemadvies is zwemmen op die plek slecht voor de gezondheid. Zwemmen wordt iedereen afgeraden. Op een bord bij de zwemwaterlocatie wordt het advies gegeven om niet te gaan zwemmen met daarbij de reden.
Op het strand kan een negatief zwemadvies ook gegeven worden als zich een gevaarlijke situatie voordoet. Dan is de rode vlag gehesen.
Bij een zwemverbod is het risico dat u ziek wordt zo groot dat zwemmen verboden is. Bij de zwemlocatie is een bord geplaatst waarop de reden staat voor het zwemverbod. Op het strand kan ook zwemverbod gelden bij een gevaarlijke situatie. Dan is de rode vlag gehesen.
Zwemmen in zee betekent risico’s nemen die vooral met stroming en getijwerking te maken hebben.
Muien ontstaan als het waterpeil daalt bij eb. Het water stroomt weg tussen twee hoger gelegen zandbanken. Hierdoor ontstaat een diepe geul die haaks op de kust staat. Het water daarin heeft een hoge stroomsnelheid.
Als u in zo’n stroming terechtkomt, kunt u in een mum van tijd tientallen meters de zee in drijven. De stroming is te sterk om ertegenin te zwemmen. Wie dat toch probeert loopt grote kans vermoeid te raken en te verdrinken.
Beter is het om met de stroom mee te zwemmen totdat deze minder wordt. Zwem daarbij schuin weg en ga over de zandbanken terug naar de kant. Zandbanken kunt u herkennen aan het schuim op de golven. Dat schuim ontstaat bij het breken van de golven.
Bij de muien is het dieper, de golven zullen daar niet breken. Er zal dus ook geen schuimmassa ontstaan.
Als u op het strand ziet dat iemand hulp nodig heeft, spring dan niet zelf in de gevaarlijke zeestroming, maar zoek zo snel mogelijk contact met strandwachten.
Als de wind vanaf het land de zee op waait (aflandige wind), wordt de bovenlaag (bovenstroom) van het zeewater van het strand af de zee ingeblazen. Hoe harder de wind, hoe sterker deze bovenstroom. Het betekent dat je gemakkelijk ver de zee in drijft (op een rubberbootje, zwemband of opblaaskrokodil) of zwemt. Terug zwemmen naar het strand is een stuk moeilijker, soms zelfs onmogelijk, als de stroom sterk is. Dit geldt vooral voor onervaren zwemmers en zwemmers met een slechte conditie.
Bent u te ver in zee geraakt, laat u dan door de zee meevoeren en kijk of u een zandbank kunt ontdekken. En probeer de aandacht van de mensen op het strand te trekken. Zwem zo rustig mogelijk om krachten te sparen. Raak niet in paniek.
Wind vanuit zee (aanlandige wind) stuwt het water het strand op. Als dat water terugstroomt naar zee, kan een sterke onderstroom ontstaan die zwemmers de zee in trekt.
Bij een sterke aanlandige wind en een stevige branding kan deze onderstroom heel gevaarlijk zijn. Vooral kinderen en ouderen zijn kwetsbaar, bijvoorbeeld als ze door een golf omver worden geworpen.
Als zo’n gevaarlijke situatie ontstaat, hijst de reddingsbrigade een gele of rode vlag. Ga in dat geval niet – of niet verder dan tot de knieën – de zee in.
Als de wind schuin vanuit zee komt of langs de kust waait, kunnen zogeheten zopers ontstaan.Dat zijn sterke stromingen evenwijdig aan de kustlijn, waar je nauwelijks tegenin kunt zwemmen. Deze zopers zijn vooral gevaarlijk voor kleine kinderen.
Komt u in een zoper terecht, laat u dan met de stroom meevoeren en probeer om schuin naar het strand te zwemmen of te lopen.
Reddingsbrigades beschikken op hun post(en) over vlaggen voor de vlaggenmast en vlaggen voor vlaggenstokken. Deze vlaggen worden door lifeguards, naar de actuele situatie, gehesen dan wel geplaatst. Om baders, zwemmers, watersporters en overige recreanten te informeren over en te waarschuwen voor de risico’s die verbonden zijn aan open water (zee en binnenwater).
Rood over geel (rechthoekige vlag)
Deze vlag geeft aan dat de reddingspost is geopend en in het werkgebied van de reddingsbrigade toezicht wordt gehouden door gekwalificeerde lifeguards.
Rood (rechthoekige vlag)
Deze vlag geeft ernstig gevaar aan. Deze vlag wordt gehesen als de condities van het (zwem)water zeer gevaarlijk zijn. Zwemmen, baden en andere activiteiten op of in het water worden ten zeerste afgeraden.
Rood over rood (twee rechthoekige vlaggen boven elkaar)
Deze vlaggen geven een zwemverbod aan. Zwemmen, baden en andere activiteiten op of in het water zijn verboden. Negeren van dit verbod kan beboet worden.
Geel (rechthoekige vlag)
Deze vlag geeft gevaar aan. Deze vlag wordt gehesen als de condities van het (zwem)water gevaarlijk zijn. Zwemmen, baden en andere activiteiten op of in het water worden afgeraden. Zwemmers en baders moeten extra voorzichtig en waakzaam zijn.
Oranje (windzak)
De windzak geeft aan dat het onveilig is om met (opblaasbare) drijfmiddelen het water op te gaan. De windzak wordt gehesen bij een aflandige wind.
Wit met blauw vraagteken (rechthoekige vlag)
Deze vlag geeft aan dat er een kind is gevonden dat haar/zijn ouders en/of verzorgers mist. De ouders/verzorgers worden verzocht zich direct bij de reddingspost te melden.
Groen met wit kruis (rechthoekige vlag)
Deze vlag geeft de aanwezigheid van eerstehulppersoneel op de reddingspost aan.
Paars (rechthoekige vlag)
Deze vlag geeft aan dat er sprake is van gevaarlijke (zee)dieren en/of ongedierte in het water. Zwemmen wordt afgeraden.
Rood over geel (beachflags langs waterlijn)
Deze beachflags geven een afgebakende zwemzone aan. Het gebied ertussen staat onder permanent toezicht van gekwalificeerde lifeguards. Zwemmen tussen deze vlaggen wordt aanbevolen. Watersport is in dit gebied niet toegestaan.
Zwart-wit geblokt (twee rechthoekige vlaggen langs waterlijn)
Deze vlaggen geven een afgebakende watersportzone aan. Een gebied of grens van een gebied waar watersport bedreven wordt. Zwemmen in dit gebied wordt ten zeerste afgeraden.
Rood met ‘DANGER’ in geel (twee beachflags langs waterlijn)
Deze beachflags geven een afgebakende zone aan waar de condities van het (zwem)water gevaarlijk zijn. Zwemmen, baden en andere activiteiten op of in het water hebben een verhoogd risico. Zwemmen tussen deze vlaggen wordt ten zeerste afgeraden.
Bron: Reddingsbrigade NederlandDeze link opent in een nieuw tabblad
Tijdens het badseizoen wordt het zwemwater regelmatig gecontroleerd op verontreinigingen waarvan u ziek zou kunnen worden.
In de zomer zoeken veel mensen verkoeling en ontspanning in de grote rivieren en kanalen. Dit kan gevaarlijk zijn. Ondanks een zwemverbod in vaargeulen en bij bruggen, sluizen en havens, zijn er jaarlijks slachtoffers te betreuren.
Kijk voor meer informatie op de site van RijkswaterstaatDeze link opent in een nieuw tabblad
Meer informatie is te vinden op het dossier op de website van RijkswaterstaatDeze link opent in een nieuw tabblad
Deze infographic is te downloadenDeze link opent in een nieuw tabblad in diverse talen.
Bij stilstaande wateren die niet zijn aangewezen als officiële zwemlocatie ontbreekt inzicht in de veiligheidssituatie. Gevaren als een steile of zuigende waterbodem zijn niet altijd vooraf in te schatten. Ook recreatief medegebruik als surfen en pleziervaart kan gevaren voor zwemmers opleveren. Met name zandwinplassen zijn in de regel niet geschikt om in te zwemmen. De oevers kunnen gaan schuiven en door de diepte van de plassen komen koude stromingen voor. Zandwinplassen zijn verboden terrein. Dat staat ook aangegeven. Sommige oude zandwinplassen zijn wel geschikt gemaakt om in te zwemmen. Ga alleen zwemmen in een zandwinplas als dit een officiële zwemplek is.
Als water troebel is wil dat niet altijd zeggen dat de waterkwaliteit slecht is. Zwevende (zand)deeltjes in het water maken het water ondoorzichtig.
Daardoor is niet goed te zien hoe diep het water is en of er voorwerpen op de bodem liggen die gevaarlijk of hinderlijk zijn bij het zwemmen. Duik daarom nooit in troebel water.
De temperatuur van het zwemwater is vaak veel lager dan die van het lichaam (het water in de Noordzee is ’s zomers gemiddeld 18°C, de lichaamstemperatuur rond de 37°C). Daardoor kunt u bij het zwemmen onderkoeld raken. Dit gebeurt vaak ongemerkt. De eerste verschijnselen zijn:
Koud zwemwater kan kramp veroorzaken. Het kan plotseling opkomen. Soms is het dan lastig of zelfs onmogelijk om nog verder te zwemmen.
Begint het te onweren of ziet u dat er onweer op komst is, verlaat dan zo snel mogelijk het water en het strand. In het water en op het strand vormen badgasten vaak het hoogste punt. Ze lopen daardoor een verhoogde kans geraakt te worden door de bliksem.